Rotterdam geeft gezondheid bewoners lage prioriteit

schoorstVolgens de milieu inventarisatie van DCMR is Rotterdam een ernstig vervuilde stad. De concentratie fijnstof (PM10) ligt op het hoogste niveau van Nederland en ook internationaal blijkt Rotterdam tot de vuilkampioenen te behoren. In centrale delen van de stad blijkt volgens het RIVM de concentratie Fijnstof (PM10) op 37 dagen de gevarengrens van 50 mcg/m3 is overschreden, bij een grenswaarde jaargemiddelde van 40 mcg/m3.

 

Het maximaal te overschrijden dagen per jaar bedraagt echter 35. Bij een sterke toename van de verkeersbelasting in het Scheepvaartkwartier, te schatten op 30 – 50 %, zal de fijnstofconcentratie verder toenemen en zal het maximaal toegestane niveau vaker worden overschreden, ondanks optimistische ideeën van schonere auto’s in de toekomst. Hierbij wordt uitgegaan van de Nederlandse norm. Wordt de Europese norm 2015 gehanteerd dan is de overschrijding nog veel alarmerender. Door het Bureau Peutz, dat voor Amvest milieu-onderzoek in het Scheepvaartkwartier heeft verricht, werden fijnstof (PM10) waarden gemeten tussen 24,7 en 27,1 mcg/m3 Bij een door hen getaxeerde autonome afname (?) in fijnstofconcentratie tot 2030 zal volgens Peutz de bouw van het Zalmhavencomplex geen overschrijding van de normen veroorzaken. Wij zijn minder optimistisch gestemd.

In de recente Koersnota Schone lucht, 29 april 2015, suggereert de gemeente met uitspraken als  “De verbetering van de luchtkwaliteit leidt tot een beter imago van Rotterdam en tot het in de pas blijven met de andere grote steden die ook actief inzetten op verbetering van de luchtkwaliteit. Met de expliciete focus op gezondheid als bepalend voor de koers in relatie tot de luchtkwaliteit, loopt Rotterdam voorop”. hard te werken aan een beter milieu. Het tegendeel is het geval. Alleen het imago van de stad en de verbetering van het economisch klimaat is de gemeente een zorg. De gezondheid van de de bewoners komt op de allerlaatste plaats.

Fijnstof is één van de meest schadelijke stoffen die luchtverontreiniging veroorzaken. Het bestaat uit deeltjes met een verschillende grootte en een verschillende samenstelling. Fijnstof heeft verschillende oorsprongen, deze zijn bepalend voor de schade die fijnstof veroorzaakt. Zo is fijnstof dat veroorzaakt wordt door menselijk handelen (bijvoorbeeld de uitstoot door verkeer) schadelijker voor de gezondheid dan stofdeeltjes die uit de natuur afkomstig zijn.

Er zijn drie maten van fijnstof:

  • Deeltjes met een omvang kleiner dan 10 micrometer (een micrometer is een duizendste millimeter). Deze worden aangeduid met de term PM10. (PM betekent particulate matter.)
  • Deeltjes met een omvang kleiner dan 2,5 micrometer (PM2,5).
  • Deeltjes kleiner dan 0,1 micrometer (ultra fijnstof).

Hoe kleiner de deeltjes zijn, hoe meer schade ze kunnen aanrichten.

Oorzaken

De directe emissies die de mens veroorzaakt zijn voor het grotendeel afkomstig van het wegverkeer. Het gaat dan om roetdeeltjes in uitlaatgassen, stofresten van remschijven, koppelingsplaten en rubberdeeltjes van banden. Vooral de uitlaatgassen van dieselauto’s zijn schadelijk, maar ook uitlaatgassen van de zeescheepvaart en de binnenvaart, verbrandingsprocessen in de industrie en houtkachels of allesbranders in woningen veroorzaken fijnstof.

Gevolgen

Fijnstof is slecht voor de gezondheid. Fijnstof draagt bij aan het ontstaan van hart- en longziekten, acute en chronische bronchitis, en astma. Jaarlijks overlijden enkele duizenden mensen eerder door fijnstof.

Er zijn voor zowel PM10 als voor PM2,5 gezondheidseffecten gevonden, hoe kleiner de deeltjes, hoe dieper ze met de ingeademde lucht doordringen in de luchtwegen. De deeltjes kleiner dan 0,1 micrometer stimuleren waarschijnlijk de bloedklontering, wat een verklaring zou kunnen zijn voor het feit dat er langs drukke wegen meer mensen met hartziekten wonen dan elders.

Europese maatregelen

De Europese Unie heeft regels vastgesteld om de hoeveelheid fijnstof in de lucht te verminderen. Sinds 2005 moeten alle lidstaten zich aan deze regels houden. De Europese norm voor luchtvervuiling met fijnstof (PM 10) is 25 microgram per kubieke meter. Uit onderzoek dat is uitgevoerd door de Universiteit Utrecht blijkt echter dat de risico’s zelfs onder 15 mcg/m3 groot zijn. Een groot deel van de Europese bevolking wordt aan deze concentratie blootgesteld, aldus de onderzoekers. Deze conclusie trokken zij na het bestuderen van bestaande studies in 22 gebieden. De onderzoekers vinden het zorgwekkend dat het risico op vervroegde sterfte ook onder de Europese norm van 25 microgram per kubieke meter blijft bestaan. In 2015 wordt de norm 20 mcg/m3. De norm van de Wereld Gezondheidsorganisatie is 10 mcg/m3.

In Nederland wordt daarentegen een grenswaarde van 40 microgram per m3 gehanteerd. De norm voor fijnstof heeft meer met economische, politieke en technische haalbaarheid te maken dan met gezondheid. Het is een compromis. De overheid houdt bij de normstelling meer rekening met economische factoren dan met de volksgezondheid.

 


In Nederland sterven meer mensen door fijnstofvervuiling van het verkeer dan door verkeersongelukken.

autoverk

Uit het onderzoek blijkt dat het risico dat iemand sterft door fijnstof met 7 procent toeneemt per stijging van 5 mcg/m3. ‘Dat is het verschil tussen een drukke straat in de stad en een plek zonder invloed van verkeer’, zegt onderzoeker Rob Beelen van de Universiteit van Utrecht. “Er valt pas echt winst te behalen voor de gezondheid als de concentraties veel verder worden verlaagd”. Het onderzoek is gepubliceerd in het Britse medische tijdschrift The Lancet. Volgens het RIVM dossier Fijn stof Versie 1 © RIVM, Bilthoven, januari 2013, is bij de gezondheidseffecten van fijnstof niet aan te geven welke individuen het precies betreft. Wel is aannemelijk dat bij een grotere gevoeligheid het risico op gezondheidseffecten groter is. Hierbij valt bijvoorbeeld te denken aan oudere mensen met hart- en vaat-, en luchtweg- en longaandoeningen vanwege een verminderde functie van afweermechanismen.

Bij fijnstof wordt vooral over vroegtijdige sterfte of levensduurverkorting gesproken. Het totaal aan gezondheidseffecten lijkt echter omvangrijker. Naast vroegtijdige sterfte worden in onderzoeken ook effecten waargenomen als verergering van bestaande ziekten, zoals aandoeningen van hart- en vaatstelsel- en luchtwegen en longen, en de hiermee verbonden toename van ziekenhuisopnames, klachten en symptomen en verzuim op school en werk. Met andere woorden, mensen die hoog worden belast hebben een mindere kwaliteit van leven. Deze effecten komen op grotere schaal in de bevolking voor dan vroegtijdige sterfte en dragen bij aan de totale ziektelast in de bevolking. Drie tot vijf procent van alle zogenaamde ziektelast – een verzamelnaam voor alle ziekte en vroegtijdige sterfte – in Nederland komt door chronische blootstelling aan luchtverontreiniging. We verliezen jaarlijks 135.000 gezonde levensjaren ten gevolge van de luchtvervuiling.

Nederland is momenteel één van de meest vervuilde gebieden zoals uit onderstaande kaart blijkt. In 2020 zal dat nog steeds zo zijn met een gemiddeld verlies aan levensverwachting van 1 tot 3 jaar. Als je goed kijkt, zie je dat het Rijnmond gebied ook dan nog, als enige, donkerrood kleurt. Wordt het dus niet tijd dat de gemeente Rotterdam zijn verdichtingsdoelstellingen aanpast, en niet nog meer mensen dit vervuilde centrum intrekt, waardoor de vervuiling nog een graadje erger wordt?

Afbeelding: Geschat verlies van levensverwachting als gevolg van blootstelling aan antropogeen fijnstof in 2000 en 2020.

kaart verv

 

Concluderend:  Welke waarde moeten we hechten aan de woorden van Pex Langenberg: “Iedere Rotterdammer heeft recht op gezondere lucht” ? Dit geldt blijkbaar niet voor de bewoners van het Scheepvaartkwartier, daar geldt:  jullie lucht wordt vuiler!

 

1 Reactie

  1. Wim van Rooijen

    Volledig mee eens

    Reageren

Laat een reactie achter

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Verplichte velden zijn gemarkeerd met *